Тажикстандын куралдуу кол салуусу. Хронология

Тажикстан Баткен облусунун мамлекеттик чек ара тилкелериндеги аймактарга курал менен кол салды. Кол салуу 14-сентябрда башталып, андан бери уланууда. Окуялардын хронологиясы:

14-сентябрда:

• саат 08:00дө Баткендеги мамлекеттик чек аранын кыргыз-тажик тилкесинде курал колдонулду. Булак-Башы аймагында Чек ара кызматынын эки аскер кызматкери жаракат алды. Аларга медициналык жардам көрсөтүлгөн.
• саат 12:40та мамлекеттик чек аранын Булак-Башы бөлүгүндөгү кыргыз-тажик тилкесинде кырдаал курчуган, бирок атышуу токтогон.
• саат 14:40та Баткен облусунун Как-Сай аймагында тараптардын чек ара бөлүмдөрүнүн ортосунда ок атышуу токтотулган.
• саат 16:20да Баткен районунун Радар аймагында Тажикстандын Согди облусунун Кыргызстандын Баткен облусунун жетекчилери баштаган Кыргызстан менен Тажикстандын делегацияларынын жолугушуусу башталган.

16-сентябрда:

• саат 06:00дө тажик тарап Эки-Таш, Чыр-Дөбө жана Кум-Мазар жана Орто-Боз аймактарында УКМКнын чек ара отряддарын жана кыргыз тараптын позицияларын аткычтардан жана топтук куралдардан аткылай баштады.
• саат 06:30да тажик тарап Баткен чек ара отрядынын Көк-Таш чек ара заставасынын жооптуу бөлүгүн миномёттон аткылоого киришти.
• саат 08:25те тажик тарап Баткен облусунун Лейлек районундагы Кулунду, Максат жана Жаңы-Жер аймактарын аткылай баштады.
• саат 10:15те ок атышууну токтотуу жана чыр-чатактын күчөшүнө жол бербөө максатында УКМКнын Чек ара кызматынын жетекчиси Уларбек Шаршеев телефон аркылуу сүйлөшүп, Тажикстандын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетинин Чек ара аскерлеринин командачысы Раджабали Рахмонали ок атышууну токтотуу боюнча жолугушууга катышты. Сүйлөшүүнүн жүрүшүндө чек ара ведомстволорунун жетекчилери эртең мененки саат 10:00дөн тарта ок атышууну токтотууну макулдашты.
• саат 08:30да жана 10:00дө тажик тарап келишимдерди аткарбай, кайрадан аткылашты.
• саат 14:00дө Тажикстандын аскер кызматкерлери Баткен районунун Достук айылындагы мектептин имаратын басып алышты. Тажикстандын аскер кызматкерлери карапайым калкты калкан катары пайдаланышты. УКМКнын Чек ара кызматы Тажикстандын "Ляккан" жана "Богдари" чек ара заставаларына сокку урду.
• саат 17:00 кагылышууга Тажикстандан белгисиз формачан жана кандайдыр бир куралдуу түзүмгө тиешелүү белгилери жок адамдар катышканы байкалды.
• саат 17:04тө Камчыбек Ташиев менен Саймумин Ятимов жолугушуусунун жыйынтыгында мамлекеттик чек ара тилкесинде ок атышууну толук токтотуу боюнча макулдашууга жетишилди.
• саат 17:10дө Садыр Жапаров Самаркандда (Өзбекстан) өткөн Шанхай кызматташтык уюмунун саммитинин алкагында Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон менен мамлекеттик чек аранын кыргыз-тажик тилкесиндеги кырдаал боюнча сүйлөшүүлөрдү өткөрдү. Эки өлкөнүн лидерлери ок атышууну токтотуу жана ок атышуу линиясынан куралдуу күчтөрдү жана каражаттарды чыгаруу боюнча тиешелүү түзүмдөргө тапшырма берүүнү макулдашты.
• саат 17:54тө Баткенде аткылоодон 15 жаштагы кыз каза болду.
• саат 21:00дө Баткен облусунда 136 миң адам эвакуацияланды. Алар Баткен жана Раззаков шаарларынын, Баткен жана Лейлек райондорунун тургундары. Ош облусунун Чоң-Алай районундагы Жекенди айылынын тургундары да эвакуацияланууда.
• саат 22:20да Тажикстандын аскер кызматкерлери "Тамдык" чек ара заставасын аткылай башташты.
• саат 23:30да Тажикстандын аймагында Кыргыз Республикасынын чек арасына кошумча күчтөрдүн жана каражаттардын, оор жана автотехниканын өтүшү катталды.

17-сентябрда:

• саат 00:10дон 00:40ка чейин "Гулистон" көзөмөл-өткөрүү пунктунда (Таджикистан) Кыргызстандын Чек ара кызматынын төрагасынын биринчи орун басары менен Тажикстандын Чек ара кызматынын төрагасынын жолугушуусу болуп өттү. Анда 17-сентябрда саат 09:00гө чейин Баткен облусундагы кыргыз-тажик тилкесиндеги провокациялардын жана ок атышуулардын алдын алуу боюнча иштерди уюштуруу макулдашылды.
• саат 02:30да мамлекеттик чек аранын Баткен облусундагы кыргыз-тажик тилкесинде кырдаал курчуду.
• саат 02:35те тажик тарап ок атышпоо учурунда Богдари айылында Тажикстандын жарандары өз үйлөрүнө өрт коюшту.
• саат 08:50дө буга чейин жетишилген макулдашууларды тажик тарап бузуп, Паскы-Арыкка миномёттон ок чыгарды.
• саат 08:55те атышуу токтотулду.
• саат 09:00дө мамлекеттик чек аранын кыргыз-тажик тилкесинде кырдаал курчуду.
• саат 11:15те Тажикстандын аскерлери Достук айылын миномёттон аткылады.
• саат 11:30да Баткен облусунун аймагына өзгөчө кырдаал режими киргизилди.
• саат 12:30дан 12:35ке чейин тажиктер Баткен районунун Төрт-Көчө аймагындагы Кыргызстандын Ички иштер министрлигинин ички аскерлеринин позицияларын жана бөлүктөрүн аткылашты.
• саат 12:37де Ош облусунун Чоң-Алай районундагы кыргыз чек арачыларынын позицияларына ок чыгарышты.
• саат 12:50 чамасында Садыр Жапаров "жерибиздин бир чарчы метрин да башкаларга бербейбиз. Улуттук кызыкчылыгыбызды бекем коргойбуз!" деп билдирүү жасады.
• саат 14:00гө карата Чоң-Алай районундагы 5 айылдын тургундары, тагыраагы, 5034 адам эвакуацияланды.
• саат 14:20да Тажикстан Чоң-Алай районундагы Тешик-Таш, Карамык жана Кароол-Дөбө айылдарындагы чек ара позицияларын аткылоону токтотту.
• саат 17:00гө карата Жаңы-Жер айыл аймагында, Достук, Арка айылдарында тажик тарап ок атууну улантты. Кароосуз калган үйлөрдү тажиктер талап-тоноп, өрт коюшту.
• саат 18:20да Тажикстандын аскерлери ок атышууну токтотуу жана чек ара сызыгынан аскерлерди жана күчтөрдү чыгаруу боюнча бардык келишимдерди дагы бир жолу бузуп, Ош облусунун Чоң-Алай районуна кайрадан ок чыгарды. Тагыраагы, тажик тарап УКМКнын Карамык заставасын аткылады.

Тажикстандын куралдуу кол салуусунан саат 16:00гө карата алынган маалымат боюнча, 122 жаран жаракат алып, айрымдары учак менен Бишкекке жеткирилүүдө. Жаңжалдан 24 адам мерт болду.